Taniec orientalny

Taniec orientalny, przez wiele osób nazywany tańcem brzucha, wywodzi się z krajów arabskich
i nazywany jest oryginalnie Raqs Sharqi. Nazwę tę można przetłumaczyć jako taniec wschodni
i mieści się w niej wiele definicji oraz rodzajów tańca wywodzących się geograficznie z terenów Bliskiego Wschodu oraz Afryki Północnej.

Raqs Sharqi tradycyjnie wykonywany jest głównie przez kobiety, choć zdarzają się także
tańce męskie. Współcześnie prezentowane formy tańca orientalnego o charakterze scenicznym wykształciły się na początku XX w. jako fuzja tradycyjnych tańców folklorystycznych oraz tańca klasycznego, nierzadko także elementów innych rodzajów tańca. O potencjale tej formy sztuki świadczy fakt nowych jego odmian, które żywo rozwijają się w różnych rejonach świata.



Pokaz tańca brzucha w Poznaniu,
Buddha Bar, maj 2011. Fot. K. Cichocki



Elementy charakterystyczne dla Raqs Sharqi to miękkie, płynne ruchy tancerki, intensywna
praca mięśni brzucha oraz bioder połączone z łagodniejszymi ruchami rąk i tułowia.
Jedną z najbardziej pożądanych umiejętności jest izolowanie poszczególnych części ciała
i partii mięśni, dzięki czemu ruchy tancerki mogą odzwierciedlić i zinterpretować różnorodny rytm muzyki, do której tańczy. Innym charakterystycznym elementem są ruchy wprowadzające ciało
w drżenie. Dla urozmaicenia występu często stosuje się różne rekwizyty, nierzadko zaczerpnięte
z tradycyjnych tańców folklorystycznych, dopasowane do charakteru tańca scenicznego.

STRÓJ I REKWIZYTY

Zanim pojawiły się znane z dzisiejszej sceny stroje tancerek orientalnych, tańczono
w długich, zakrywających prawie całe ciało, skąpo przyozdobionych sukniach. Czasami strój
tancerki składał się z długiej spódnicy, gorsetowej kamizelki oraz chusty na biodra,
często również na głowę. Tancerki nie eksponowały nagiego brzucha, co wynikało między
innymi z przepisów prawnych. Charakterystyczna forma stroju składająca się z bogato zdobionego stanika, zwiewnej spódnicy oraz pasa lub chusty został spopularyzowana dzięki Hollywood
i modzie na Orient. Stroje projektowane na występy sceniczne są obecnie bardzo eleganckie
i dopasowane. Tańce folklorystyczne, takie jak saidi, khaleegy czy fellahi wykonywane
są w długich, zdobnych sukniach.




Pokaz tańca brzucha w Poznaniu,
Shivaz Club & Restaurant, marzec 2012. Fot. K. Cichocki

Rekwizyty używane w tańcu orientalnym:

Woal – jeden z najważniejszych i najbardziej efektownych rekwizytów w tańcu brzucha,
wywodzący się z klasycznego tańca egipskiego, upowszechniony przez tancerki amerykańskie
i europejskie. Wykonany jest z lekkiego materiału (jedwab, szyfon), może mieć kształt
prostokąta lub półkola. Tancerki egipskie traktują woal raczej jako tło lub dodatek do efektownego wejścia na scenę. Dla tancerek amerykańskich i w dużej części również europejskich woal
to nie tylko rekwizyt, ale też integralny element tańca, z którym wykonują dziesiątki
efektownych figur


Pokaz tańca brzucha, 12 urodziny Auchan Swadzim, Foto-Martinez

Skrzydła Izis – jeden z najbardziej atrakcyjnych i efektownych rekwizytów do tańca brzucha nawiązujący do figuralnych przedstawień egipskiej bogini Izydy; stworzony i przyswojony
stosunkowo niedawno, w zasadzie niewykorzystywany w tańcach o charakterze bardziej
tradycyjnym i folklorystycznym. Skrzydła szyte są najczęściej z lśniących materiałów
(lamy lub organzy), nierzadko gęsto plisowanych, które przy obrotach efektownie odbijają światło




Pokaz tańca brzucha w Poznaniu,
Shivaz Club & Restaurant, marzec 2012. Fot. K. Cichocki

Veil poi – połączenie stosowanych przez tancerzy ognia poi, czyli ciężarków na sznurku
lub łańcuszku, z jedwabnym woalem

Saggaty – instrument perkusyjny składający się z czterech okrągłych metalowych talerzyków, zakładanych za pomocą gumek na kciuki i środkowe palce obu rąk. Saggaty służą tancerce
do wystukiwania rytmów podczas tańca


Fan veil – połączenie wachlarza i woalu jedwabnego



Pokaz tańca brzucha na koncercie charytatywnym "Apetyt na życie",
II LO w Poznaniu, marzec 2012. Fot. M. Jagielska
 

Laska – rekwizyt używany w niektórych tradycyjnych tańcach folklorystycznych
(np. w saidi lub beledi), a także w choreografiach bazujących na balansach. Wykonana jest zazwyczaj z bambusa, rzadziej z drewna, prosta lub zakrzywiona na końcu, często
z bogatymi ozdobami. W tańcu, w zależności od jego charakteru, wykorzystuje się jedną
lub dwie laski





Manolya w studio fotograficznym fotokreacja.net

Świecznik (shamadan) – rodzaj specjalnego świecznika lub kandelabru noszonego
przez tancerkę na głowie. Taniec ze świecznikiem, po arabsku: Raks shamadan, narodził
się najprawdopodobniej w Egipcie na początku XX wieku. W obecnej postaci stanowi echo
jednego ze zwyczajów weselnych: procesji zwanej „Zaffa al-arusah”. Tancerka z shamadanem przewodziła pochodowi gości przeprowadzanych z domu panny młodej do domu pana młodego

Taca – używana do balansu na głowie, najczęściej na tacy stawia się zapalone świeczki
dla zwiększenia widowiskowości tańca

Dzban – rekwizyt charakterystyczny dla tańców folklorystycznych: fellahi i nubijskiego

Miecz – rekwizyt dość często wykorzystywany w tańcu brzucha, najczęściej w balansach
(na głowie, biodrze, brzuchu, ramieniu, nadgarstkach, a nawet w ustach) i w tańcu
na ziemi. Miecz balansowy jest specjalnie wyważony, najczęściej odlewany (a nie kuty)